[1r]
DnoAbkürzungsauflösung: Domino de Rolis Hamburgum
Generose ac clarissime vir.
Hactenus nulla potior mihi fuit cura, quam ut tuo aliorumque praeclarissimorum virorum desiderio satisfacerem, promissumque solverem; conscribendo nimirum et edendo Prodromo nostro cometaeWerk (in der Bibliografie) antecedentis: iam vero opusculo illo ad finem perducto ad binas tuas multo mihi gratissimas respondeo, ProdromumWerk (in der Bibliografie)que etAbkürzungsauflösung: etiam ipsum cometicum simul hisce, et quidem per tabellarium ordinarium, quo eo citius illius te redderem participem, tuis subiicio oculis. Ex ipso frontispicio statim vides, quid caussae fuerit, quod hae pagellae alterius operi annecti haud potuerint: attamen tibi integrum utique esse, in eadem materia quidvis etiam statuere, omnino tecum sentio: praesertim cum certum sit, intentionem hanc tuam in commodum cedere publicum.
Nefas igitur est, si hocce laudabile tuum propositum quisquam vel secus
interpretari vel invidere vellet: in me profecto, tantum abest ut suspicio
aliqua invidiae cadere possit (prout ipsemet nosti etAbkürzungsauflösung: etiam saepius cum nobilis.Abkürzungsauflösung: nobilissimodnoAbkürzungsauflösung: dominoPelzioPerson (im Register) loquutus sum) ut potius suasor
fuerim, quo quantocius observationesHimmelserscheinung (im Register)
ac sententiae quotquot extent
praeclarissimorumeruditorum
virorum, eo modo, uti proposuisti a te ederentur. Quem in finem,
ipsiusque operis eo magis promovendi caussa etiam promissas observationesSachbegriff (im Register) hinc inde ab amicis acquisitas, nunc
simul tibi communico, ut si quid in iis dignum notatu reperiatur tuis adiicere
possis. Perge igitur alacriter in suscepto opere, et fac ut quamprimum illud
absolvas: non mihi solum, sed, crede, omnibus rerum caelestium cultoribus,
cumprimis quibus scientia naturalisSachbegriff (im Register)
promovenda curae cordique est, facies
[1v]
rem gratissimam. Porro,
generalem cometae antecedentisHimmelserscheinung (im Register)
descriptionem nullam conscripsi, poteris tamen eam ex ProdromoWerk (in der Bibliografie) facillimo negotio
construere, simulque ex eo excerpere, quaecunque visum
fuerit, nec moleste feram si meas literas, dummodo tanti sint pretii, tuis
adiunxeris.
De reliquo, ex hocce qualicunque opusculoWerk (in der Bibliografie) nunc etiam intelliges ex parte hypothesinSachbegriff (im Register) nostram cometarum, tum quid de variis
quaestionibus statuam, nec non qua ratione cometarum phaenomena universa et
singula recte et debite salventur. Tibi vero aliisque viris eruditis, quid de
his nostris contemplationibus videatur, non dubito, quin pro eo amicitiae nexu,
quo obstringimur, suo tempore lubens libereque, more philosophico sis
expositurus. De posteriori autem
cometaHimmelserscheinung (im Register) quid mihi statuendum sit: an is omnino in CometographiamWerk (in der Bibliografie) reiiciendus:
an vero pariter ex parte luci in antecessum exponendus? Adhuc haereo. Quodsi
tamen tibi amicisque visum erit posterius esse amplectendum,
etiamnon minus
istum laborem perlibenter prima occasione suscipiam, quo accuratam
aliquam illius descriptionem et delineationem, imo etiam ipsas nudas
observationes, quarum haud paucas possideo absque
omni tamen calculo, qui CometographiaeWerk (in der Bibliografie) reservatur, in gratiam astrophilorumSachbegriff (im Register) praemittere possim. Himmelserscheinung (im Register)
CometamHimmelserscheinung (im Register) autem hunc a die
6. Aprilis st. n.Abkürzungsauflösung: stilo novoIm Text erwähntes Datum: 06.04.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: Gregorianisch ad 20. eiusdem mensisIm Text erwähntes Datum: 20.04.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: Gregorianisch exquisiteIm Text erwähnte Zeitspanne: 06.04.1665–20.04.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: Gregorianischmaioribus nostris instrumentis aeneisSachbegriff (im Register),
singulis fere diebus dimensus sum, diutius quidem non licuit: quippe dies 21.
et 22. April.Abkürzungsauflösung: AprilisIm Text erwähnte Zeitspanne: 21.04.1665–22.04.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: Gregorianisch nubili prorsus extiterunt: at die 23Im Text erwähntes Datum: 23.04.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: Gregorianisch, licet caelo undique
sereno tamen iam nusquam eius vestigium deprehendebatur, sic ut eo die plane se
seoculos iam subduxerat.
Progressus est continuo motu directoHimmelserscheinung (im Register)
secundum scilicet
[2r]
signorum seriem, in dies tamen tardiori, a 14. grad.Abkürzungsauflösung: graduPisc.Abkürzungsauflösung: Piscium quantum ego observavi, ad 2. grad.Abkürzungsauflösung: gradum TauriSachbegriff (im Register), latitudinem semper diminuendo. In prima enim
observatione 26.30, in ultima vero tantum
13 grad.Abkürzungsauflösung: graduum Boream versus removebaturSachbegriff (im Register). Ductum itaque plane eundem, infra
scilicet Caput AndromedaeHimmelserscheinung (im Register) per Piscem BoreumHimmelserscheinung (im Register), quem initio die 7. AprilisIm Text erwähntes Datum: 07.04.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: Gregorianisch tibi praedixeram,
sequutus est. Ratione capitisHimmelserscheinung (im Register), facie
plane alia quam ille prior luxit: nam in huius capite, beneficio praestantissimi
telescopiiSachbegriff (im Register) singularia quaedam
depehensa sunt, quae distincte adumbrare aerique manu mea incidere,
suo temporeDeo volente
, animus est. Percepi insuper plurimos
clarissimoseruditissimos
viros adhuc in ea esse sententia,
hunc ultimum cometam omnino cum priori esse eundemSachbegriff (im Register).
Sed, profecto plane miror, quod talia statuere audeant,
quae omni rationi prorsus contrariantur, tum quae etiam ex solo globo
artificiali
omnineplane
secus omnibus, quibus tantum ductus tramitis tam antecedentis, quam
sequentis recte cognitus est, patent. Imo adhuc magis demiror, quod clarissimus
Placentinus
cometam hunc in Perseo extitisse
asserat, cum tamen nunquam ibidem extitent, nec eo pervenit, motu retrogrado: sed
penitus ex SerpentarioHimmelserscheinung (im Register), sidere fere
opposito motu directo prodierit, atque sic infra AquilamHimmelserscheinung (im Register)et DelphinumHimmelserscheinung (im Register) per pectus AntinoiHimmelserscheinung (im Register), infra Delphinumperquenares Equulei
, et PegasumHimmelserscheinung (im Register) ad cornua usque
ArietisHimmelserscheinung (im Register) fere viam suam
duxerit.
Clariss.Abkürzungsauflösung: Clarissimus atque doctiss.Abkürzungsauflösung: doctissimusdnusAbkürzungsauflösung: dominusBüthnerusPerson (im Register) communis noster amicus, iam folia quaedamWerk (in der Bibliografie)de hocce cometaHimmelserscheinung (im Register) evulgavit, ex quibus
videopercipio
sententiam suam plane mutasse atque mecum
sentire, novum videlicet omnino hunc esse
cometamSachbegriff (im Register);
[2v]
non dubito, quin pariter reliqui omnes, dummodo rem omnem recte consideraverint opinionem arreptam sint
mutaturi. Nam multis evidentibus rationibus id suo
temporeloco
debite demonstraturus sum duos
diversos apparuisse cometasSachbegriff (im Register).
Denique plurimum tibi debeo, quod tam varia
tamnon solum
ex literisSachbegriff (im Register)illustriss.Abkürzungsauflösung: illustrissimidnAbkürzungsauflösung: dominiRautensteniiPerson (im Register),
quamsed etiamrev.Abkürzungsauflösung: reverendipatr.Abkürzungsauflösung: patrisCurtiiPerson (im Register), mecum communicare volueris: agnosco
inde et tuum et p.Abkürzungsauflösung: patrisCurtiiPerson (im Register) prolixissimum erga me affectum,
cumprimis illustr.Abkürzungsauflösung: illustrissimidniAbkürzungsauflösung: dominiRautensteniiPerson (im Register) propensam erga me
voluntatem, quam ut aliquando vicissim demereri possim sedulo annitar: interea
eos meo nomine quam officiossisime, eos aliosque omnes nobis bene cupientes salutes, meaque
promptissima iis offeras officia, etiam atque etiam a te contendo.
Propediem per LubecamOrt (im Register), cum hac vice per tabellarium (ut facile intelligis) haud fieri potuerit, illis quoque ut et dnAbkürzungsauflösung: dominoKirstenioPerson (im Register) et MülleroPerson (im Register), quos pariter meis verbis salutabis, Prodromum nostrumWerk (in der Bibliografie) exhibebo, ut sic et horum doctissimorum virorum iudicium de hocce quali quali opusculo nostro, inter tot curas occupationesque festinanti calamo conscripto impetrare non nequeam.
Vale et me amare perge.
Dabam GedaniOrt (im Register)AoAbkürzungsauflösung: anno1665 die 13. MaiiIm Text erwähntes Datum: 13.05.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: Gregorianisch
Tuo gener.Abkürzungsauflösung: generosissimo et clar.Abkürzungsauflösung: clarissimo
affectu propensissimus
J.Abkürzungsauflösung: JoannesHeveliusPerson (im Register)
Postscriptum
Has dum obsignare volebam tuae mihi gratissimae die 25. Apr.Abkürzungsauflösung: Aprilisst. v.Abkürzungsauflösung: stilo veteriIm Text erwähntes Datum: 05.05.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: datae exhibentur. Gratias denuo tibi debeo pro literisSachbegriff (im Register) praeclarissimi BartholiniPerson (im Register), ut puto, mecum
communicatis. Libenter scirem[,]Editorische Ergänzung (mit hoher Sicherheit) an meas
die 3. Apr.Abkürzungsauflösung: Aprilisst. n.Abkürzungsauflösung: stilo novoIm Text erwähntes Datum: 03.04.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: Gregorianischad illum datas acceperit. Aliquot exemplaria pro bibliopolis, praeter illa ad amicos
tibi quoque prima occasione per LubecamOrt (im Register) transmittam, sed quodlibet exemplar dimidio minimum
imperiali sed parata pecunia ab ii illis
redimendum. Constitutum namque pretium
communepro reliquis
erit 2 flor. Polon.Abkürzungsauflösung: Florenorum Polonicorum[,]Editorische Ergänzung (mit hoher Sicherheit)h.c.Abkürzungsauflösung: hoc est 2/3 unius Imper.Abkürzungsauflösung: Imperialis. Si igitur ex Bibliopolis aliqui adsint, qui ea conditione plura
exemplaria desiderent, mittam quantocyus. Vale iterum!
Oblitus sum tibi significari nuper die 4. MaiiIm Text erwähntes Datum: 04.05.1665 (nach Gregorianischem Kalender); im Text verwendeter Kalender: Gregorianischvesp. ser.Abkürzungsauflösung: vespere sereno 11 ½ globum notabilem igneum ex aëri hic GedaniOrt (im Register) magno cum clangore decidesseHimmelserscheinung (im Register).